Οδηγός Χίου

Η γνωριμία σας με τη Χώρα Χίου ξεκινά ιδανικά με έναν περίπατο στην προκυμαία, ανάμεσα σε καφέ και εστιατόρια που στεγάζονται σε παλιά νεοκλασικά. Φτάνοντας στο τέλος του λιμανιού, θα φτάσετε στο Κάστρο της Χίου, που υπολογίζεται ότι χτίστηκε τον 8º αιώνα και για πολλούς αιώνες αποτελούσε το διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο της χώρας. Στο Κάστρο σήμερα στεγάζεται το Μουσείο Ιουστινιάνι με αξιόλογες μεταβυζαντινές εικόνες, βυζαντινά γλυπτά και ψηφιδωτά.

• Έξω από το Κάστρο, το Βυζαντινό Μουσείο καταλαμβάνει το χώρο που κάποτε βρισκόταν το Μετζητιέ Τζαμί του 19ου αιώνα. Παρουσιάζει συλλογές από μεταβυζαντινά γλυπτά λαϊκής τέχνης, κεραμικά και ξυλόγλυπτα, ενώ είναι διάσημο για τις βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες του.


• Συνεχίζοντας τον περίπατο, θα συναντήσετε ένα διαφορετικό τοπίο, στην αγορά που είναι γνωστή με το όνομα Απλωταριά, τον κεντρικό εμπορικό δρόμο του νησιού. Το όνομα προέρχεται από τα περασμένα χρόνια, όταν οι έμποροι άπλωναν την πραμάτεια τους στο δρόμο, μπροστά από τα μαγαζιά τους. Περπατήστε ανάμεσα σε μικρά παλιά σπιτάκια και κάντε τα ψώνια σας στα καταστήματα με παραδοσιακά χιώτικα προϊόντα που θα βρείτε. Το τέλος της Απλωταριάς θα σας οδηγήσει στο Ναυτικό Μουσείο Χίου, αφιερωμένο στη ναυτική ιστορία του νησιού και στη μεγάλη συνεισφορά του στην παγκόσμια ναυτιλία.


• Επόμενος σταθμός η Βιβλιοθήκη Κοραή και το Μουσείο Αργέντη, που συστεγάζονται. Η Βιβλιοθήκη Κοραή ιδρύθηκε το 1792 με πρωτοβουλία και συνεισφορά του Αδαμάντιου Κοραή και άλλων λογίων και μέχρι το 1822 υπήρξε η σημαντικότερη της Ανατολής. Σήμερα διαθέτει πάνω από 135.000 τόμους. Στον πάνω όροφο του κτιρίου θα βρείτε το Λαογραφικό Μουσείο Αργέντη, με συλλογές ιστορικών κειμηλίων, ενδυμασιών και πλούσιο λαογραφικό υλικό για τους κατοίκους της Χίου.


• Ένα ακόμα μουσείο μεγάλης σημασίας είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο Χίου, που περιλαμβάνει εκθέματα από την προϊστορική, τη νεολιθική και την κλασική περίοδο του νησιού, που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια βρετανικών αρχαιολογικών ανασκαφών στα χωριά Άγιο Γάλα, Φανά και Εμπορειό. Μη χάσετε το προϊστορικό αγγείο του 14ου αιώνα π.Χ., τους γεωμετρικούς αμφορείς του 8ου αιώνα π.Χ. και τα φύλλα χρυσού που βρέθηκαν σε τάφους της αρχαίας Χίου.

Μερικά μόνο χιλιόμετρα έξω από τη Χώρα Χίου βρίσκεται η Νέα Μονή, ίσως το πιο χαρακτηριστικό αξιοθέατο της Χίου και Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς κατά την ΟΥΝΕΣΚΟ. Η μονή ιδρύθηκε το 1042 και πέρασε στιγμές μεγάλης δόξας και ευημερίας στην υστεροβυζαντινή περίοδο, φημισμένο για τα εξαιρετικής ποιότητας ψηφιδωτά του. Η εισβολή των Τούρκων και οι καταστροφές που ακολούθησαν το 1822 και ο μεγάλος σεισμός του 1881 είχαν σαν συνέπεια να καταστραφεί το σύνολο της μονής, η οποία ξαναχτίστηκε το 1900.
Νότια της Χώρας Χίου εκτείνεται η περιοχή του Κάμπου και τα Καμπόχωρα, με απέραντες εκτάσεις περιβολιών, ανθόκηπους και αυλές παλιών γενουατικών αρχοντικών.

Συνεχίστε τη γνωριμία σας με το νησί της Χίου με μια διαδρομή σε κάποια από τα χωριά της. Η Χίος διαθέτει 66 χωριά, διασκορπισμένα σε όλη την έκτασή της. Στη βόρεια πλευρά του νησιού ξεχωρίζουν τα Καρδάμυλα, η Λαγκάδα και ο Βροντάδος, βορειοδυτικά το Άγιο Γάλας και νότια τα μεσαιωνικά χωριά, το Πυργί και τα Μεστά.

• Ξεκινήστε με το χωριό Ανάβατος, που βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του νησιού, χτισμένο πάνω σε ένα μεγάλο γρανιτένιο βράχο. Ο Ανάβατος είναι γνωστός και ως «Ο Μυστράς της Χίου», απρόσιτος και με μοναδική δυνατότητα πρόσβασης από το Βορρά, γεγονός που οι κάτοικοι εκμεταλλεύτηκαν για την προστασία τους. Ενίσχυσαν περαιτέρω τη φυσική οχύρωση της τοποθεσίας και ζούσαν προστατευμένοι στο εσωτερικό των τειχών. Το χωριό εγκαταλείφτηκε μετά τη σφαγή του 1822 και σήμερα αποτελεί εθνικό μνημείο για τη Χίο, αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα. Μπορείτε να ανεβείτε στον Ανάβατο ακολουθώντας το μονοπάτι που ξεκινάει από τη Χώρα – φορέστε άνετα παπούτσια και εξοπλιστείτε με μπόλικο νερό.


• Κατευθυνόμενοι βόρεια της Χώρας, θα φτάσετε στην κωμόπολη Βροντάδος, μία πόλη με μεγάλη ναυτική παράδοση, που ιστορίες αναφέρουν ότι φιλοξένησε το Χριστόφορο Κολόμβο, ο οποίος κατέφυγε εκεί για να λάβει βοήθεια στα εξερευνητικά του ταξίδια. Στην κορυφή του λιμανιού βρίσκεται η Δασκαλόπετρα ή Πέτρα του Ομήρου, ο βράχος στον οποίο θεωρείται ότι ο μεγάλος Όμηρος δίδασκε τα έπη του.


• Ακόμα πιο βόρεια, τα Καρδάμυλα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος οικισμός του νησιού, με εκτεταμένη αστική ανάπτυξη και το λιμάνι Μάρμαρο. Η βορειοδυτική Χίος είναι στο μεγαλύτερο τμήμα της παρθένα, με ελάχιστο τουρισμό και οι κάτοικοί της ζουν κυρίως από την καλλιέργεια γης. Στη νότια πλευρά του νησιού βρίσκονται τα λεγόμενα μεσαιωνικά χωριά, που θυμίζουν έντονα κάστρα, αφού χτίστηκαν με σκοπό την προστασία από τους πειρατές. Το πιο καλά διατηρημένο από αυτά είναι τα Μεστά, που χρονολογείται από τον 8º αιώνα. Η οχυρωματική του μορφή ολοκληρώθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα από τους Γενουάτες και είχε βασική αποστολή την προστασία των καλλιεργειών μαστίχαςαπό πειρατές και εισβολείς. Προς τη νοτιοδυτική κατεύθυνση θα βρείτε το Πυργί, το μεγαλύτερο από τα μαστιχοχώρια της Χίου, που πήρε το όνομά του από τον ερειπωμένο πύργο που βλέπετε σήμερα στο κέντρο του. Το Πυργί ιδρύθηκε το 14º με 15º αιώνα και ο σεισμός του 1881 άφησε ελάχιστες ζημιές, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος της αρχιτεκτονικής του να περισώζεται μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του χωριού αυτού είναι η εξωτερική διακόσμηση των προσόψεων των σπιτιών, με τη λεγόμενη τεχνική των ξυστών.

Πολλές είναι οι όμορφες παραλίες στις οποίες μπορείτε να κάνετε το μπάνιο σας, ξεχωρίζουν όμως η παραλία Καρφάς στα νότια της Χώρας, η Δασκαλόπετρα του Βροντάδου και τα Καρδάμυλα στα βόρεια, το χωριό Λιθί στα δυτικά, τα Λευκάθια και τα Μαγεμένα στα βορειοδυτικά και τα Μαύρα Βόλια λίγο έξω από το Πυργί.